2e kerstdag kwam de documentaire Hemelbestormers van Geertjan Lassche op Televisie. Hemelbestormers gaat over een groep Nederlanders die de Cho Oyu probeert te beklimmen. Zelf probeerde ik dat in 2008. Daarbij kwam helaas Dennis Verhoeve om het leven, die ik tijdens de expeditie heb leren kennen.

Tijdens de documentaire hield ik Twitter in de gaten, om te zien wat de gemiddelde Nederlander van “ons” klimmers vindt. De reacties zijn hard, boos en soms beneden de gordel. Egoïsten en huilebalken heb ik vaak zien langskomen. Wat vind jij daarvan is mij sindsdien vaak gevraagd. Daar gaat deze blog over.

Eerder noemde ik het al het feit dat iedereen verantwoordelijk is voor zijn eigen keuzes als charme van de klimsport. iemand met een groot ego en dikke portemonnee vindt wel een slechte organisatie die bereid is om je mee te nemen op de bijvoorbeeld de Everest of Cho Oyu. Slim is dat natuurlijk niet. Maar als alles meezit, onder perfecte omstandigheden, met veel sherpahulp kan het nog lukken ook. Haal je de top dankzij of ondanks je keuzes? Als het tegenzit zijn dit de klimmers die als eerste in de problemen komen, als de omstandigheden zich tegen je keren. Op een berg boven de 8000+ is daar maar weinig voor nodig.

Als ik die klimmer was, zou ik er ook niet aan beginnen met zo weinig ervaring. Niet voor niets heb ik mijn klimloopbaan in twaalf jaar opgebouwd met kleine stapjes. In mijn expedities heb klimmers gezien die nog nooit een abseilacht gebruikt hadden of op stijgijzers gestaan. Ik vind het een vorm van zelfoverschatting door in een keer naar 8000+ te willen klimmen. Als dat je ambitie is, super! Maar neem een paar tussenstapjes. Het is meer dan een item op je bucketlist. Als je het echt wil, dan doe je dit graag. Het maakt de weg naar de top mooier, je bent immers meer in de bergen! Maar dat is mijn mening. Geen wetmatigheid.

Klimmen is geen competitiesport. Het kent weinig regels. Als reactie daarop zijn klimmers moralistisch over elkaars prestaties. De enige goede manier van klimmen is de manier waarop ik het doe. De rest hoort hier niet. Onzin. Alsof voetbal alleen maar op Champions League niveau gespeeld mag worden. We zijn al met zo weinig. We delen dezelfde passie! Laten we Twitterend Nederland niet voeden met nog meer ruzie over pindakaas, niet behaalde toppen of egoïsme.

Iedere klimmer zal bevestigen dat er klimmers op bergen als de Everest en Cho Oyu komen die daar niet horen. Nog nooit kwam ik een klimmer tegen die zei “ik ben één van de klimmers die hier eigenlijk niets te zoeken heeft”. Ik heb hard getraind, er hangen vaste touwen, hij/zij heeft het ook gedaan etc. En er is altijd wel een kneus te vinden die nog slechter voorbereid is. Verstandig? Nee, natuurlijk niet. Moet hier dan niets aan gebeuren. Nee, waarom? Iedereen klimt uit vrije wil, zonder een pistool op zijn slaap. Geld, status, sportieve prestatie, levenservaring, het maakt niet wat je motief is. Als je dit niet bevalt zijn er talloze bergen, ook boven de 8000+, waar je dit circus kan ontlopen. Dat over de klimmers. Onervaren of ervaren. iedereen maakt zijn eigen keuzes. Draag daar dan ook verantwoording voor.

De organisaties dan. Expedities als deze zijn commercieel. De markt is klein. Kun je een onervaren klimmer beter aan de voordeur weigeren? Of meenemen en een kans geven? Terugsturen kan in de beginfase van de expeditie ook nog… en wie weet, alles meezit kan het nog lukken ook… Ik vind dat veel expedities lichtzinnig omgaan met de manier waarop ze klimmers-in-spé voorlichten. Als ervaren klimmers zeggen dat het kan, dan zou ik daar als beginnende klimmer ook niet aan twijfelen… In de documentaire kwam het punt voorlichting kort terug. Toch betwijfel ik of iedereen nou doorhad wat ze konden verwachten van de expeditie. Boven de 7500+ moet je in staat zijn om je eigen keuzes te maken. Van een organisatie mag je glasheldere voorlichting verwachten op dit punt. Als het mijn organisatie was, zou ik bij onervaren klimmers eisen dat ze met een privésherpa klimmen. Dan heb je een plan b voor als plan a misloopt.

Maar eenmaal op expeditie dan. Wat mag je dan verwachten qua leiding op een gegidste expeditie? Zeker van een expeditie die nog eens duizenden euro’s duurder is dan concurrerende expedities. Het maakt nogal uit of je als deelnemer of gids aan een expeditie deelneemt. Als gids draag je verantwoording voor je klanten. Het eerste belang is zorgen dat iedereen weer heel terug komt. Pas daarna is het bereiken van de top een doel, primair voor de klanten, secundair voor de gids zelf. Dat beeld heb ik niet bevestigd gezien in de documentaire. Als je iemand meeneemt op expeditie, waarvan je weet dat hij onervaren is, dan draag je ook verantwoording voor zijn welzijn op de berg. Anders moet je iemand aan de voorkant niet meenemen. Nederlands meest ervaren expeditieleider Arnold Coster klimt altijd achterin in de groep mee om zich zo om minder goden te bekommeren, om maar eens aan te geven dat het ook anders kan.

Als deelnemer draag je natuurlijk ook verantwoording naar je medeklimmers. Als het misgaat, zal ik een collegaklimmer altijd proberen te helpen. De realiteit is alleen wel dat je boven de 7500+ mtr maar bitter weinig voor je medeklimmers kunt doen. Daarom moet je zelfstandig zijn. Twitterend Nederland, inclusief mensen met een avatar inclusief onderkin van 10kg, weet vanaf de bank wel heel goed hoe het allemaal moet. Probeer het eens en oordeel dan nog eens.

Een ding vond ik waanzinnig aan de documentaire; de super mooie beelden. Met een staalblauwe lucht en adembenemende bergen. het huilen van de wind, waardoor je de kou bijna kon voelen. Wat kijk ik uit om weer terug te gaan naar de bergen. Maar niet alleen om de mooie natuur. Ook om sociale redenen is een expeditie een fantastische ervaring. Echt!