De expeditie is over. Drie icefalldoctors zijn omgekomen. Materialen zijn verdwenen. Verschillende organisaties zijn zwaar getroffen door de schokgolf. Sherpa’s zijn doodsbang. Een deel is gevlucht, natuurlijk ook om te kijken hoe het met de famillie is. De klimroute is vernietigd. Klimmers die in C1 en C2 waren tijdens het ongeluk worden met helikopter naar beneden gebracht. Van overlevende hoor ik verschikkelijke verhalen over hoofdletsels, been, rug en armbreuken tot een oog dat niet meer in de oogkas zat. 35 gewonden zijn met de helikopter naar Kathmandu gebracht. Of wat daar van over is. 17 mensen zijn verleden voor zover mijn informatie klopt. Zo’n ramp maakt het beste los in mensen, maar ook het slechtste. Met gevaar voor eigen leven proberen klimmers elkaar te helpen. Maar ik heb ook plunderingen gezien in de restanten van de spullen van mensen.

Het leek onschuldig in eerste instantie. Na de aardbeving en lawine zag ik mijn expeditiegenoot Ritchie met zijn hoofd uit de tent hangen. De dag voor het ongeluk was onze puja, de ceremonie waarbij de goden gunstig gestemd moeten worden. Dat gaat altijd samen met het opdrinken van de geofferde drank. Daarna is Ritchie nog meerdere puja’s afgegaan, met als gevolg dat hij een behoorlijk kater had op de dag van de ramp. Het schudden van de grond was het laatste duwtje waardoor hij met zijn hoofd uit zijn tent over zijn nek ging. Daarna leek het door de mammoet lawines wel of het eind der tijden was aangebroken.

Diezelfde Ritchie roept mij als ik het basiskamp uitloop, ik draai mij om, maar realiseer mij dat hij nog een keer zijn middelvinger opsteekt als traditioneel afscheid. Ik ga in 2,5 dag teruglopen naar vliegveld Lukla. De verwoesting wisselt. Gorak Shep is intact. Lobuche mist hoeken, daken of gevels van huizen. Periche is het zwaarst getroffen. Ieder huis heeft grote schade. De gemiddelde sherpa laat het er niet bij zitten. Om mijn heen hoor ik hamers op stenen tikken. Langzaam worden de huizen weer opgebouwd. Wat dat betreft weten Nepalezen denk ik beter hoe ze in moeilijke omstandigheden moeten overleven. Natuurlijk is er geen stroom, maar die valt normaal gesproken ook een paar keer per dag uit. Stromend water is geen zekerheid. Het is zoals het is. De Nepalees staat misschien dichter bij de essentie van het leven en kan zich daar beter bij neerleggen. Dat in tegenstelling tot de hypere trekkers die ieder verhaal nog eens extra aandikken. Namche bazar zou plat liggen. Ik tref het nagenoeg intact.

Veel winkels en lodges zijn dicht. Sherpa’s zijn bang en gevlucht. Ik kom nauwelijks andere toeristen tegen. De Khumbu lijkt uitgestorven, met uitzondering van Lukla, waar honderden toeristen wachten op goed weer en een vlucht naar Kathmandu. Met een Illy koffie in Namche check ik mijn mail weer eens en zet mij satelliettelefoon aan. Mijn telefoon blijft piepen na weer een nieuw bericht. Mijn mailbox zit echt stampvol met allerlei steunbetuigingen van bekenden en onbekenden. Een medium heeft in haar tarotkaarten gezien dat ik veilig ben. Ik blijk een fan te hebben in India. Nagenoeg ieder Nederlands TV en radioprogramma en krant heeft mij benaderd. Maar ook Duitse, Engelse en Amerikaanse media benaderen mij. Van de WashingtonPost tot CNN. Het aantal bezoekers is verhonderdvoudigd. Heel onwerkelijk allemaal.

Het laatste stuk naar Lukla kom ik een enorme landslide tegen die het pad over vele meters heeft weggeslagen. Een Duits echtpaar wil bovenlangs de slide lopen. In het bos probeert een Duits echtpaar een route te vinden. De vrouw glijdt uit en gilt het uit van de pijn. In onvervalst Duits hoor ik de man vloeken tegen de vrouw. Natuurlijk helpen we, maar stiekem baal ik ervan, ik heb mij portie ellende ruimschoots gehad. Samen met Pieter en Mark klauteren we naar de vrouw. Bij iedere aanraking of poging daartoe schreeuwt de vrouw het uit van de pijn. Samen met de sherpa’s maken we een brancard. Inmiddels raken we gewend aan het gekrijs van de vrouw. Dor het steile bos dragen we de vrouw naar beneden tot we een plek hebben gevonden waar een heli kan landen. Snel lopen we nu de laatste uren naar het vliegveld naar Lukla. Nu nog een vlucht naar Kathmandu. Vanuit de verhalen hoor ik dat het een waar slagveld moet zijn. Deze keer denk ik niet dat het overdreven is helaas…